Waarom zijn er nu geen grote dieren zoals de dino's?

Giraffen en olifanten zijn schattige poesjes en pony’s als je ze vergelijkt met de 35-meter lange Supersaurus. Voor een T. rex zou een nijlpaard niet meer zijn dan een snack. Hoe kan het toch dat ‘onze’ grote dieren zoveel kleiner zijn dan de dino’s van vroeger?

Gestamp en gebulder

In het wild is het fijn om klein te zijn. Je hoeft maar een paar blaadjes en nootjes te eten om te overleven. Je kunt je makkelijk verstoppen in het struikgewas. En als er gevaar dreigt, maak je je razendsnel uit de voeten.

Heel groot zijn heeft natuurlijk óók voordelen. Je bent beresterk, niemand durft je aan te vallen, en met je gestamp en gebulder laat je de grond trillen.

Kwetsbare reuzen

Maar als reus heb je ook een probleem. Om dat gigantische lichaam warm en werkend te houden, moet je bergen voedsel wegkauwen en vele duizenden liters zuurstof inademen.

Dat maakt reuzen reuzekwetsbaar. Want als er een periode weinig voedsel is, bijvoorbeeld tijdens ijstijden of droogtes of natuurrampen, komen deze giganten als eerste om van de honger!

Alleen als de omstandigheden miljoenen jaren lang ideaal zijn, kunnen megadieren ontstaan én het een flinke tijd volhouden. Zoals tijdens het dino-tijdperk. Het was toen tientallen miljoenen jaren tropisch warm, er zat veel zuurstof in de lucht en planten groeiden als kool. Er was voedsel in overvloed en de aarde was tijdelijk een reuzenparadijs.

Op temperatuur

Maar die tijd is voorbij. Zeker nu op land zoogdieren de baas zijn. Deze dieren moeten zélf hun lichaam op temperatuur houden. Dat kost ontzettend veel energie. Te veel om te kunnen overleven met het formaat van een dinosaurus.

Toch heeft er ooit wel een groot landzoogdier geleefd: Paraceratherium. Dat was een soort kruising tussen een paard en een neushoorn zonder hoorn. Met zijn lengte van 7,4 meter en hoogte van 5 meter was dit dier groter dan een T. rex. Maar vergeleken met bijvoorbeeld de Argentinosaurus was ook Paraceratherium maar een kleintje!

Onder water gelden andere wetten. Daar zwemmen vandaag de dag wél nog reuzen rond. Zoals de blauwe vinvis, die 30 meter lang kan worden. Doordat het water zijn gewicht draagt, kost bewegen hem weinig energie en is voedseltekort niet zo'n groot gevaar

Enorme staart

Veel dinosaurussen waren trouwens niet alleen groot, maar hadden ook een enorme staart. Wat hadden ze daaraan? Dat vertelt dino-expert Pasha van Bijlert van de Universiteit Utrecht en Naturalis Biodiversity Center uit in dit filmpje: