Wat zie je als een ster ontploft?

Als een zware ster aan het eind van zijn leven door zijn brandstof heen is, kan hij niet meer stralen. Dan gebeurt er iets heel bijzonders. De ster ontploft dan! Zo’n ontploffing van een ster heet een supernova. Hoe ziet een supernova eruit?

Nieuwe ster

Supernova’s zie je niet vaak. Alleen zware sterren ontploffen, en elke zware ster ontploft maar één keer. Zo’n ster moet ook ook nog eens vrij dicht bij de aarde staan, wil je zijn ontploffing met het blote oog kunnen zien.

Toch is dit weleens gebeurd. Heel lang geleden, in het jaar 185, zagen Chinese sterrenkundigen bijvoorbeeld een supernova. Ze schreven dat er een nieuwe ster aan de hemel was ontstaan, die in verschillende kleuren straalde. Na een paar maanden was de ster weer verdwenen.

Bij de ontploffing van een ster komt dus zoveel licht vrij, dat het een paar maanden lang lijkt alsof er een grote, nieuwe, kleurrijke ster aan de hemel is verschenen.

Drie keer zo groot als Venus

Ook in het jaar 1006 was er een supernova met het blote oog te zien. Volgens een Egyptische sterrenkundige was de nieuwe ster aan de hemel bijna drie keer zo groot als de planeet Venus. Hij scheen ongeveer een kwart keer zo fel als de maan.

Vrij kort geleden, in 1987, was er voor het laatst een supernova die je met het blote oog kon zien. Daarvoor moest je wel op het zuidelijk halfrond van de aarde zijn.

Wolk van gas en stof

Gelukkig kunnen sterrenkundigen met telescopen veel meer supernova’s zien. Ook kun je met een telescoop bekijken wat er ná zo'n supernova gebeurt. Je ziet dan hoe na de ontploffing een wolk van gas en stof ontstaat. Die wolk beweegt langzaam steeds verder naar buiten, weg van het restant van de ontplofte ster.

De Krabnevel op het plaatje hierboven is bijvoorbeeld zo’n wolk die is ontstaan na een supernova. De ster waaruit de wolk is voortgekomen, is al in het jaar 1054 ontploft. Toch kun je de Krabnevel nu nog steeds met een telescoop bekijken!