Wat is het verschil tussen AI en ChatGPT?

ChatGPT ís AI. Die A en I staan voor artificial intelligence, wat Engels is voor kunstmatige intelligentie. Dat wordt in van alles gebruikt, van je smartphone tot verkeerslichten. En in ChatGPT, dus.

Miljoenen foto's bekijken

Wat is er zo bijzonder aan AI? Bij een gewoon computerprogramma moet je losse opdrachten geven voor elk taakje dat de computer moet uitvoeren. Bij AI hoeft dat niet.

AI kun je trainen om bepaalde data (informatie) te herkennen. Daarna voert het programma ingewikkelde taken zelf uit.

Zo is de AI in je telefoon bijvoorbeeld getraind door miljoenen foto’s te bekijken. Tik je het woord ‘hond’ in je foto-album? Dan zoekt AI hondenkiekjes voor je op.

Maar AI wordt voor meer gebruikt. AI in een robotstofzuiger is getraind om tafelpoten te herkennen. Dan botst hij daar niet tegenaan. En verkeerslichten met AI zijn getraind om te zien hoeveel mensen er staan te wachten.

Enorme ladingen tekst

ChatGPT werkt, net als bijvoorbeeld Claude en Gemini, met een AI-programma dat gespecialiseerd is in menselijke taal: een large language model (‘groot taalmodel’). Zo’n groot taalmodel is getraind met een enorme lading teksten van internet. Daardoor herkent ChatGPT mensentaal.

Hoe maakt zo'n taalmodel een tekst? Stel, je vraagt ChatGPT: 'Waar kan ik lekkere pizza eten?' Dan knipt hij die zin in stukjes: 'tokens'. Die vergelijkt hij razendsnel met tokens uit de teksten die hij nog kent van zijn training. Daarbij kijkt hij bijvoorbeeld welke tokens het vaakst samen voorkomen. Vervolgens geeft de chatbot, token voor token, het meest waarschijnlijke antwoord op je vraag. 'Hier', 'zijn', 'enkele', 'goede', 'pizzeria's'...

AI-foutje: lijm op je pizza

Zo’n taalmodel werkt niet altijd goed. Soms zoekt het rare woorden bij elkaar. Zo maakte Google AI Overviews in 2024 een blunder.

Iemand voerde in: 'Kaas blijft niet kleven aan pizza.' De tip van AI Overviews? 'Voeg wat lijm toe aan de saus.'

Pizza met lijm? Nou nee.

Altijd checken of het klopt

Gelukkig worden AI-taalmodellen steeds beter getraind, waardoor ze minder fouten maken. Toch kun je belangrijke taken, zoals een opdracht voor school of je werk, nog niet overlaten aan ChatGPT of een ander AI-programma. Gebruik je zo'n programma wel, dan moet je de tekst extra goed checken op onzin.