Beantwoord door Rik Peters
Overig
Wat betekent ‘koekoek’ in ‘dank je de koekoek’?
Emma
Je hoort weleens ‘dank je de koekoek!’ of ‘dat haal je de koekoek!’ Daar bedoelt iemand dan mee: ‘Ik geloof er niks van!’ Maar wat betekent in die uitdrukking het woordje ‘koekoek’?
Coucou!
In de dagelijkse taal verwijst het woord ‘koekoek’ meestal naar de vogelsoort koekoek. Het is dan een klanknabootsend woord: de naam van het dier lijkt op het geluid van het dier. Je ziet dat ook bij andere talen: in het Frans wordt het beest bijvoorbeeld coucou genoemd.
Beeld: Tim Peukert/CC BY-SA 3.0
Maar bij uitdrukkingen zoals ‘dank je de koekoek’ verwijst het woord ‘koekoek’ naar… de duivel! Vroeger wilden mensen het woord ‘duivel’ niet graag hardop zeggen. Daarom bedachten ze vervangers zoals ‘Joost’ (in ‘Joost mag het weten’) of ‘de drommel’ (in ‘om den drommel niet’). En zoals ‘koekoek’ dus!
Godenvogel
Heeft die vogel daar dan nog iets mee te maken? Ja! In de oud-Noordse mythologie hoorde de koekoek namelijk bij de god Thor (of Donar). En kennelijk zagen mensen overeenkomsten tussen deze god en de duivel. Of: tussen deze god en Joost den drommel.
