Waarom worden mensen boos als je iets stouts doet?

Volwassenen worden vaak boos als een kind iets stouts doet. En ze worden ook regelmatig woedend op elkaar. Waarom?

Houd eens op!

‘Boosheid is heel normaal', zegt psycholoog Chris Riddell. Hij doet aan de Universiteit Leiden onderzoek naar emoties.

‘Doet iemand iets wat jij niet wilt, dan reageert je lijf daarop. Je hart klopt sneller. Je bloeddruk gaat omhoog. Je bent dan klaar voor actie.’

Je wilt een klap uitdelen, als iemand je iets heel ergs aandoet. Of gewoon snauwen: 'Houd eens op, joh!'

Leerzame boosheid

‘Het is best nuttig om boos te worden', zegt Riddell. ‘Daarmee laat je de ander zien: dit is niet oké. Die weet dan: dat moet ik niet meer doen.’

‘Bij dieren werkt dat ook zo. Wil een chimpansee niet dat een soortgenoot in zijn territorium komt? Dan gaat hij gillen.’ Zo weet de andere chimp dat hij niet welkom is.

Boosheid kan dus leerzaam zijn. ‘Maar alleen als je woede past bij wat er gebeurt. Ga je om elk kleinigheidje schreeuwen? Dan luistert niemand meer naar je.’

Stoute kinderen

En waarom worden volwassenen dan zo vaak boos op stoute kinderen? Riddell: ‘Er zijn best veel regeltjes.’ Niet smakken. Niet met je schoenen op de bank springen. Die zijn voor volwassenen heel normaal.

‘Volwassenen vinden een kind ‘stout’ als het zich niet aan die regels houdt. Terwijl kinderen de regels vaak nog niet kennen.’

Dat maakt een volwassene soms ongeduldig: 'Hou eens op met dat gesmak!' Daardoor leert een kind dan dat smakken niet netjes is.

‘Maar ook dat werkt alleen als de boosheid passend is', zegt Riddell. Springt een volwassene helemaal uit zijn vel om een klein smakgeluidje? Dan leert een kind daar waarschijnlijk niet veel van. Behalve misschien dat het zelf ook snel kwaad mag worden.