Beantwoord door Jean-Paul Keulen
Wiskunde & natuurkunde
Waar komt energie vandaan?
We gebruiken met z’n allen flink wat energie. Waar komt die vandaan?
Dode planten en bomen
Onze energie halen we uit allerlei verschillende bronnen. Op één staan nog steeds de fossiele brandstoffen. Oftewel: resten van dode planten en dieren, die onder de grond miljoenen jaren lang zijn samengeperst. Zo ontstaan steenkool, aardolie en aardgas. Die kun je verbranden om energie op te wekken. Maar dat is niet al te best voor het klimaat, dus daar willen we zo veel mogelijk mee stoppen.
Een andere manier om energie op te wekken, is kernenergie. Daarbij splits je heel zware atomen – de deeltjes waar alles om je heen van gemaakt is. Bij zo’n splitsing komt energie vrij. Hoe dat precies werkt, lees je hier. Dan zijn er natuurlijk nog zonnepanelen, die energie halen uit het zonlicht dat op aarde valt. En windmolens, die draaien dankzij de wind.
Beeld: Pexels via Pixabay
Ook kun je energie opwekken met water, bijvoorbeeld door dat langs een rad te laten stromen. Nog een manier: diep onder de grond is het een stuk warmer dan hier. Dat warmteverschil kun je slim gebruiken om energie te winnen.
Steeds een andere vorm
Nu hebben we het steeds over het ‘opwekken’ en het ‘verbruiken’ van energie, maar eigenlijk klopt dat niet. Energie kun je niet maken of laten verdwijnen. Je kunt energie alleen een andere vorm geven.
Aan de energie die in de waaiende wind zit, heb je bijvoorbeeld niets. Maar als je die energie via een windmolen in elektriciteit omzet, kun je er een broodrooster mee laten werken. Die elektriciteit is dan ‘verbruikt’, maar de energie is niet weg. In plaats daarvan verandert die in warmte, die je boterham roostert en de lucht rond het apparaat iets verhit.
Energie uit het niets
Als je geen energie kunt laten ontstaan of laten verdwijnen, is de hoeveelheid energie in het heelal dus altijd hetzelfde geweest. Die hoeveelheid is ooit, zo’n 13,8 miljard jaar geleden ontstaan tijdens de oerknal, de geboorte van het heelal. Hoe dat ging, daar hebben wetenschappers verschillende ideeën over. Maar wat er destijds precies gebeurde, weten we (nog?) niet.
