Kunnen dieren lachen of huilen?

Van een bescheiden gegrinnik tot een bulderende lach, van een stille traan tot een hoorbare snik: mensen lachen en huilen wat af. Hoe zit dat bij andere dieren?

Kreetjes van plezier

Als je een goede grap vertelt, zal een dier daar niet van gaan lachen. Maar ze een beetje kriebelen kan daar wel voor zorgen. Onderzoekers hebben al vaker laten zien dat als je een jonge aap kietelt, bijvoorbeeld een orang-oetan, gorilla of chimpansee, die lachende geluiden laat horen.

Dat zou ook werken bij ratten. Wanneer je op hun lijfje kriebelt, laten die dezelfde geluidjes horen als tijdens het spelen met soortgenootjes.

Niet alleen apen en ratten slaken kreetjes als ze plezier hebben. Van zo’n 65 diersoorten – waaronder een paar vogels, vossen en zeehonden – weten we inmiddels dat ze geluidjes maken tijdens het spelen met hun kameraden. Geluidjes die je kunt zien als lachen.

Jammerende geluiden

De vraag of andere dieren ook huilen van verdriet is lastiger te beantwoorden. Althans, als je onder huilen verstaat dat er ook daadwerkelijk tranen uit hun ogen komen. Er zijn allerlei diersoorten gevonden die treurden om een verloren nakomeling of familielid, waaronder wolven. Ze maken dan soms ook jammerende geluiden – maar tranen komen er niet aan te pas.

Er zijn wel anekdotes bekend die erop lijken te wijzen dat ook andere dieren huilen als ze verdriet hebben. Zo zou een olifantenjong tranen hebben gelaten omdat zijn moeder hem verstootte.

Maar echt wetenschappelijk bewijs is hiervoor nog niet gevonden. Zo leverde een studie waarbij dierenartsen en dierentuinverzorgers vragen moesten beantwoorden over het gedrag van de dieren die ze verzorgden geen enkele waarneming op van een emotioneel huilend dier.

Stress-tranen

Wel blijkt uit verschillende studies dat dieren traanvocht produceren als ze gespannen zijn. Jonge herten produceren bijvoorbeeld met een klier onder hun oog een vloeistof als ze stress of honger hebben. Daar reageren hun moeders dan op. En varkens blijken meer tranen aan te maken in stress-situaties.

Kortom: wij mensen lijken vooralsnog uniek te zijn in het tranen met tuiten huilen bij verdriet. Maar wie weet brengt toekomstig onderzoek daar verandering in.