Zijn mensen in sommige landen slimmer dan in andere?

Er is best veel onderzoek gedaan naar intelligentieverschillen tussen landen. Daarbij zijn ook echt verschillen gemeten. Toch kun je niet zomaar zeggen welk volk het slimst of het domst is. Waar komt dat door?

Nadenken, onthouden en problemen oplossen

Om te zeggen hoe intelligent iemand is, gebruiken we vaak het IQ. Dat is een getal dat uit een test komt. Die test meet hoe goed je kunt nadenken, onthouden en problemen oplossen, vergeleken met andere mensen van jouw leeftijd.

De meeste mensen scoren bij een IQ-test rond de honderd. Maar er zijn allemaal dingen die ervoor kunnen zorgen dat de uitkomst hoger of lager uitpakt. Wat eten mensen bijvoorbeeld? Hoe gezond zijn ze? Hoe goed zijn de scholen?

Lagere score, maar niet dommer

In sommige landen gaan kinderen langer naar school of is het onderwijs beter. Daardoor leren ze meer en dat helpt bij IQ-tests.

Gezondheid en voeding maken ook veel uit. In sommige delen van Afrika bijvoorbeeld hebben kinderen te weinig te eten en zijn er niet genoeg dokters. Ze zijn vaker ziek en kunnen zich minder goed ontwikkelen. Daardoor scoren ze soms lager op IQ-tests. Maar dat betekent niet dat ze dommer zijn dan mensen uit een ander land, die gezond en met een goed gevulde maag zo'n test maken.

Kinderen leren ook meer als ze worden aangespoord om te lezen, vragen te stellen en nieuwe dingen te ontdekken. In arme landen is daar soms weinig ruimte voor. In rijke landen zoals Nederland hebben veel kinderen speelgoed, boeken en ouders die met hen praten en spelletjes doen. En dat is goed voor hun hersenen én voor hun IQ-score.

Huidskleur maakt niets uit

Soms denken mensen dat je slimmer of minder slim bent vanwege hoe je eruitziet. Maar dat klopt niet. Wetenschappers hebben bijvoorbeeld onderzocht of er verschil is in slimheid tussen mensen met een verschillende huidskleur en dat is er niet. Bij een groep mensen met een lichte huid zijn sommige slim en andere minder slim. Hetzelfde geldt voor mensen met een donkere huid. Denk maar aan je klas: sommige kinderen zijn goed in rekenen, anderen juist in taal. En dat heeft helemaal niets te maken met hoe iemand eruitziet.