Zien mensen dezelfde kleuren?

Witte letters op een felgekleurde achtergrond. Daar kijk je nu naar. Maar stel dat iemand stiekem over je schouder gluurt. Ziet die persoon dan dezelfde kleuren?

Kijken met de ogen

Onze ogen ‘zien’ kleuren door kleine cellen die kegeltjes heten. De meeste mensen hebben drie verschillende soorten kegeltjes. Daarmee kunnen ze de gangbare kleuren onderscheiden.

Maar dit geldt niet voor iedereen. Sommige mensen hebben slechts twee soorten kegeltjes. Zij zien daardoor minder kleuren. Andere mensen hebben vier soorten kegeltjes. Zij zien juist meer kleuren.

Ook bij gemiddelde ogen is er variatie. Het totale aantal kegeltjes verschilt bijvoorbeeld per persoon. Net als de onderlinge verdeling van die drie soorten.

Kijken met je hersenen

We zien niet alleen met onze ogen, maar ook met ons brein. Onze ogen geven de informatie die ze binnenkrijgen door aan onze hersenen. En die moeten daar dan chocola van zien te maken.

Hoe dat gebeurt, is voor iedereen anders. Uit onderzoek blijkt bijvoorbeeld dat je kleurbeleving afhangt van je leeftijd en je geslacht, maar ook van je ervaringen, je woordenschat, het tijdstip en het seizoen.

De conclusie van dit alles is simpel. We zien kleuren met onze ogen en met onze hersenen. Iedereen heeft een beetje andere ogen. En iedereen heeft een beetje andere hersenen. Daardoor lijkt het logisch dat iedereen ook een beetje andere kleuren ziet.

De grote vraag

Sommige filosofen en wetenschappers stellen nog een andere vraag. Zou het kunnen dat we niet alleen kleine kleurverschillen zien, maar zelfs totaal verschillende kleuren? Oftewel: dat de kleur die jij rood noemt voor iemand anders groen is?

Die vraag lijkt nog niet te beantwoorden. Je kunt nooit écht weten wat anderen denken of zien. Mensen lijken het erover eens dat tomaten en aardbeien rood zijn – maar dat betekent niet dat ze dit rood ook hetzelfde ervaren.

Achter die grote vraag mag dus een groot vraagteken. In een kleur die je zelf mag kiezen.