Wat was het eerste algoritme?

Bij het oudste algoritme denk je misschien aan een programma voor een piepende en krakende computer, en niet aan een vierduizend jaar oud kleitablet uit het Midden-Oosten. Toch hebben we daarop het allereerste algoritme aangetroffen. Hoe zit dat? Hadden onze voorouders stiekem al computers?

Appeltaarten en papieren hoedjes

Nou, nee. Het is namelijk niet zo dat alleen computers met algoritmes werken. ‘Algoritme’ is eigenlijk niets anders dan een technisch woord voor stappenplan. Dus als jij een recept volgt om een appeltaart te bakken, volg je een algoritme. En als je een papieren hoedje vouwt ook.

Dat we bij algoritmes aan computers denken, komt doordat computers geweldige stappenplanuitvoerders zijn. Ze werken dus veel met algoritmes. Maar onze zoektocht naar het eerste algoritme brengt ons naar een periode ver vóór het computertijdperk.

Worteltrekken

Het is lastig om de allereerste aan te wijzen: tellen recepten mee? Of beschrijvingen van rituelen? Als je dit soort ‘alledaagse’ taken buiten beschouwing laat en zoekt naar een technisch algoritme, beland je rond het jaar 1700 voor Christus.

Wiskundigen uit het oude koninkrijk Babylonië bedachten toen een stappenplannetje om in te schatten wat de wortel van een getal is. De wortel van 16 is bijvoorbeeld 4 (want 4 maal 4 is 16). Maar het is verdraaid lastig om de wortel van grote getallen te vinden. Daarbij kwam dit stappenplan van pas.

Om zeker te zijn dat de truc niet werd vergeten, krasten de bedenkers het in een kleitablet – en legden zo het eerste algoritme vast.

Slim algoritme

In dit filmpje legt computerwetenschapper Cynthia Liem uit hoe een slim algoritme werkt.