Wat blijft er over als je bent begraven of gecremeerd?

'Stof zijt gij, en tot stof zult gij wederkeren.' Zo staat het in de Bijbel. Maar tot wélke stoffen 'wederkeren' we dan precies?

Vermalen botrestjes

Hoewel we gecremeerde overblijfselen meestal ‘as’ noemen, bestaan ze in werkelijkheid uit vermalen botrestjes. Door de hoge temperatuur verdampt het water. Ook verbranden alle organische stoffen in het lichaam, zoals vetten en eiwitten uit bijvoorbeeld de spieren en organen. Die gaan de lucht in als waterdamp, koolstofdioxide en andere gassen.

Uiteindelijk blijven alleen de calciumfosfaten van het skelet over en nog een snufje andere mineralen, zoals kalium, natrium en magnesium. Plus kleine hoeveelheden van elementen als ijzer, mangaan, zink en koper. De precieze samenstelling is bij elke overledene anders.

Als een lichaam wordt begraven, gebeurt eigenlijk grofweg hetzelfde, alleen een stuk langzamer. Eerst zullen micro-organismen het organische materiaal afbreken tot kleine brokstukjes. Die worden opgenomen in de grond en hergebruikt. Alleen de botten blijven over. Plus, net als na cremeren, ook wat andere mineralen en elementen. Die lossen na verloop van tijd op en vermengen zich met de omringende bodem.

Gouden tand

En natuurlijk zou je de kunstheup, een stukje bril, de trouwring en een enkele gouden tand terug kunnen vinden op de begraafplaats. Niet in de urn, want na de crematie worden dat soort voorwerpen uit de as gezeefd.