Waarom staan letters niet alfabetisch op een toetsenbord?

QWERTY! Dat ziet er misschien uit als een geheime codetaal. Maar het zijn (in veel landen) gewoon de eerste letters op een toetsenbord. Waarom eigenlijk?

Stangetjes en hamertjes

Het qwerty-toetsenbord komt uit de tijd van de eerste typemachines. Als je op zo’n oud apparaat een toets indrukte, kwam er een heel mechaniek in beweging: een systeem van stangetjes en hamertjes, dat de letters op het papier zette.

Dat systeem was mooi bedacht. Maar als je te snel typte, dan zat dat mechaniek zichzelf soms in de weg. De bedenkers schoven daarom wat letters in het rond, zodat de stangetjes en hamertjes minder vaak vast kwamen te zitten.

Morsecode?

Niet iedereen gelooft dit verhaal. Volgens sommige Japanse onderzoekers werden oude typemachines vooral gebruikt om morsecode te vertalen naar gewone taal. Een alfabetisch toetsenbord maakte dat klusje erg ingewikkeld, en daarom werd de qwerty-indeling bedacht, zo menen deze Japanse wetenschappers.

Moderne toetsenborden werken niet met zulke mechanieken én worden niet vaak gebruikt om morsecode te vertalen. Eigenlijk is qwerty daardoor niet langer nodig. Maar ja: mensen zijn nu zo aan de indeling gewend dat ze die liever niet meer veranderen.