Wiskunde & natuurkunde, Heelal & ruimtevaart

Waarom is de zon rond?

De zon is de gigantische, hete bol waar de planeet aarde rondjes omheen cirkelt. Maar waarom heeft deze ster eigenlijk die vorm? Waarom niet de vorm van een kubus? Of een piramide? Of een ster zoals een kind die zou tekenen, met vijf scherpe punten?

Bloedheet en beweeglijk

De zon bestaat uit een soort elektrisch geladen gas. Dat spul noemen we plasma. Het is bloedheet en behoorlijk beweeglijk.

Het plasma van de zon wordt bijeengehouden door de zwaartekracht. Dat is een aantrekkingskracht die naar binnen gericht staat. Deze kracht zorgt ervoor dat al het plasma een plekje zo dicht mogelijk bij het midden van de zon opzoekt. En dan ontstaan er vanzelf een bolvorm.

Optimale vorm

Een manier om je dat voor te stellen, is door een handvol klei te pakken. Als je alle klei zo dicht mogelijk op elkaar drukt, ontstaat er vanzelf een bolletje. Want als je bijvoorbeeld een kubus maakt, of een puntige stervorm, kun je elk hoekpunt nog verder indeuken – dan ben je dus nog niet klaar. Pas bij een bal heb je de optimale vorm te pakken.

De zon

Het plasma waar de zon uit bestaat, is behoorlijk beweeglijk. Daardoor schiet er soms wat zonnespul van het oppervlak weg. Foto: NASA/Goddard/SDO

Bolle planeet

Het is trouwens niet alleen de zon die rond is. Planeten hebben bijvoorbeeld ook de vorm van een bol. En dat komt eveneens door de zwaartekracht. Een planeet ontstaat wanneer stof en gruis in de ruimte samenklonteren. Dat samenklonterende spul wil naar het midden trekken, waardoor, ook dan, een bolletje ontstaat.

Beantwoord door Ans Hekkenberg