Waarom heeft de lucht bij zonsopkomst allerlei kleuren?

Bij zonsopkomst en zonsondergang heeft de lucht vaak allerlei prachtige kleuren. Niet alleen blauw, maar ook rood, oranje, geel en van alles ertussenin. Hoe komt dat?

Alle kanten op

Zonlicht heeft alle kleuren in zich: rood, geel, blauw enzovoort. Als je al die kleuren bij elkaar doet, krijg je wit licht. Zonlicht is van zichzelf dus wit.

De ene kleur beweegt alleen makkelijker door de atmosfeer (de luchtlaag tussen de grond en de ruimte) dan de andere. Rood licht vliegt bijvoorbeeld moeiteloos dwars door de lucht. Maar voor blauw licht is dat een stuk lastiger. Dat wordt door de luchtdeeltjes alle kanten op gekaatst. Daarom is de lucht overdag blauw: het blauwe deel van het zonlicht is overal naartoe gestuiterd.

Elke keer anders

Als de zon net is opgekomen of bijna ondergaat, staat hij heel laag aan de hemel. Het zonlicht valt dan schuin op de aarde. Daardoor moet het licht een lang stuk door de atmosfeer reizen om bij ons te komen.

In dat geval wordt niet alleen het blauwe licht door luchtdeeltjes weerkaatst. Ook een deel van het groene, gele en oranje licht ketst alle kanten op. Daardoor krijgen verschillende delen van de lucht een verschillende kleur. Dicht bij de zon is de lucht rood, doordat het rode licht het minst wordt afgeketst. Verderop is de lucht vaak oranje of geel.

Extra rood

Toch is het kleurenspel elke keer anders. Dat heeft te maken met wat er in de lucht zit. Als er bijvoorbeeld veel stof in de lucht zit, dan wordt er meer licht weerkaatst en is het gebied rond de zon extra rood.

In de winter wordt het laat licht en vroeg donker. Veel mensen vinden dat niet zo fijn. Maar er zit ook een voordeel aan: dan hoef je niet vroeg op te staan of lang op te blijven om de mooie kleuren bij zonsopkomst en zonsondergang te bewonderen.