Waarom blijf je drijven als je in het water ligt?

Als je een kurk in het water gooit, blijft hij drijven. Een baksteen zakt meteen naar beneden. En mensen? Die zitten daar ergens tussenin. Maar als je het goed aanpakt, dan lukt het meestal wel om te blijven drijven. Hoe kan dat?

Duwend water

Als je in bad gaat zitten, stijgt de waterspiegel. Dat komt doordat jouw lichaam een plas water verplaatst. Het verplaatste water duwt jou op zijn beurt naar boven.

De kracht waarmee het water dat doet, oftewel de opwaartse kracht, is even groot als de zwaartekracht die het verplaatste water naar beneden trekt, weten we dankzij de Griekse wiskundige Archimedes.

Een kurk is lichter dan water en blijft drijven, want de opwaartse kracht is sterker dan de zwaartekracht. Voor een baksteen geldt het omgekeerde. En een mens? Die is, met longinhoud erbij, meestal nét iets lichter dan water.

Dat is niet zo gek: we bestaan tenslotte voor een groot deel uit water. Sommige onderdelen, zoals lichaamsvet en de lucht in onze longen, zijn lichter dan water. Andere delen – spieren en botten bijvoorbeeld – zijn juist zwaarder.

Dus ben je heel slank en gespierd, dan kost het je meer moeite om te blijven drijven. Heb je een grote longinhoud en veel vet, dan is drijven makkelijker.

Wapperen

Net zoals bij een kurk maakt het voor het drijven eigenlijk niet uit hoe je ligt. Maar doordat wij bijna net zo zwaar zijn als water, steekt er maar een héél klein stukje mens boven het water uit.

Dan wil je natuurlijk wél dat dat je mond en neus zijn. Daarom is het het handigst om op je rug te liggen. Je hoofd zal grotendeels onder water liggen, maar je neus en mond kunnen ademen (en je nek wordt niet moe). Wat verder helpt: je longen nooit helemaal leeg laten lopen bij het uitademen.

En het als een zeester uitstrekken van je armen en benen dan? Dat kan helpen om bij te sturen zodat je horizontaal blijft liggen. Ben je toevallig net iets zwaarder dan water, dan kun je een beetje wapperen met je handen en voeten om te blijven drijven.

Gassen in je lichaam

Mocht je toch verdrinken, dan lopen je longen vol met water en zink je naar beneden. Maar na een paar dagen zal de opwaartse kracht weer winnen. Als je dood bent ontstaan er namelijk allerlei gassen in je lichaam. En door die gassen zwel je op en beweeg je weer naar boven.