Waarom bestaan er cijfers?

Wij hebben tien verschillende cijfers: 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 en 9. Waarom bestaan die?

Turfjes

In de oertijd gebruikten mensen nog geen cijfers. Sterker nog, ze schreven helemaal niks op.

Maar op een gegeven moment wilden mensen toch wel erg graag dingen bijhouden. Bijvoorbeeld hoeveel dagen er voorbij waren gegaan sinds de vorige volle maan. Of hoeveel schapen een boer had.

Eerst hielden mensen dat soort dingen bij door streepjes te krassen. Eén streepje betekende het getal één. Twee streepjes was twee. Zeven streepjes was zeven. Enzovoort.

Zulke ‘turfjes’ worden soms nog steeds gebruikt. Bijvoorbeeld door obers die opschrijven hoeveel glazen ze van elk drankje moeten halen.

Indiërs en Arabieren

Turfjes zijn alleen niet zo handig als je grote getallen wilt opschrijven. Voor het getal honderd moet je bijvoorbeeld honderd streepjes zetten. Daar ben je wel even mee bezig. En als je die daarna aan iemand laat zien, moet diegene al die honderd streepjes tellen om te snappen dat er 'honderd' staat.

Daarom gingen mensen andere systemen bedenken om getallen op te schrijven. De Indiërs en de Arabieren bedachten meer dan duizend jaar geleden het systeem dat we nu nog steeds gebruiken, met tien verschillende cijfers.

Daarmee kunnen we elke hoeveelheid opschrijven die we maar willen: 365 dagen, 42,2 kilometer, -7 graden... Zelfs voor grote getallen heb je maar weinig ruimte nodig. En je ziet meteen welk getal er staat.

Onze tien cijfers zijn dus ontzettend handig om getallen mee op te schrijven. En ze zijn ook nog eens letterlijk 'handig'. Want als je op je vingers telt, tel je ook in stapjes van tien. Toen je dus als klein kind op je vingers leerde tellen, leerde je ook al een beetje hoe je getallen op moet schrijven.