Waarom bedenken wetenschappers oplossingen die later zélf problemen opleveren?

Milieuvervuiling, klimaatverandering, overgewicht... Allerlei problemen waar de wereld nu mee worstelt, zijn veroorzaakt door dingen die wetenschappers ooit hebben bedacht. Hoe is dat gebeurd?

Makkelijker leven

Als mensheid hebben we veel te danken aan de moderne wetenschap. Dankzij onderzoekers begrijpen we de wereld steeds beter, kunnen we steeds meer ziektes te lijf en worden onze levens steeds makkelijker.

Maar soms heeft de wetenschap ook schaduwkanten. Uitvindingen op het gebied van voeding kunnen ervoor zorgen dat mensen te dik worden. Sociale media maken mensen eenzamer. En de industrie verergert de klimaatverandering. Hoe kan dat?

Daarvoor wordt weleens de term ‘onbedoelde gevolgen’ gebruikt. Onbedoelde gevolgen zijn gevolgen die niemand van tevoren had gewild of had voorspeld, maar die toch plaatsvonden.

Pizzabezorger in het ziekenhuis

Bijna elke handeling die je doet, heeft namelijk gevolgen. Sommige daarvan kun je makkelijk voorspellen, maar andere bijna niet of zelfs totaal niet.

Als je thuis een pizza bestelt, dan wéét je bijvoorbeeld dat je een lokale ondernemer aan het werk zet. Maar je kunt niet bedenken dat de bezorger gaat uitglijden met zijn brommer en in het ziekenhuis belandt.

Domme pech

Net zo kan wetenschap onbedoelde gevolgen hebben. Onderzoekers proberen een probleem op te lossen, maar veroorzaken daardoor onbedoeld een nieuw probleem.

Natuurlijk zijn er voorbeelden van wetenschappers die bewust slecht handelden. En er zijn filosofen die wetenschap als geheel slecht vinden. Maar waarschijnlijk komt het vaak neer op onbedoelde gevolgen… en op domme pech.