Hoe werkt een verwarming?

Is het frisjes in huis? Dan zet je de verwarming wat hoger. Binnen een paar minuten is het lekker warm. Hoe kan dat?

Klopt de temperatuur?

De meeste huizen hebben een centrale verwarming, oftewel een cv. Je huis wordt dan verwarmd door één apparaat: de cv-ketel. Die bestuur je met een thermostaat. Dat is zo’n rond of vierkant kastje met cijfers dat vaak in de huiskamer hangt.

Op de thermostaat kies je een temperatuur. De thermostaat meet hoe warm de ruimte is waar hij hangt. Dan checkt hij: is het even warm of warmer dan de gekozen temperatuur? Ja? Dan doet hij niets. Is het kouder dan de gekozen temperatuur? Dan stuurt de thermostaat een signaal naar de cv-ketel: opwarmen!

Cv-ketel aan het werk

De cv-ketel komt in actie. In de ketel brandt een vuurtje, op gasbranders. Die zet hij hoger. Op sommige cv-ketels zit een elektrische warmtepomp. Die haalt warmte uit de bodem, het grondwater of de buitenlucht. Die begint dan harder te pompen.

Er zit water in de cv-ketel dat daardoor opwarmt. Dat verwarmde water begint de cv-ketel door buizen te pompen, naar alle kamers in huis.

Warme radiator, warme kamer

Elke buis vanuit de cv-ketel komt uit in een radiator, een platte ijzeren kast. Het water stroomt er van bovenaf in. Binnenin zitten lange, smalle vakjes. Die verdelen het water netjes over de hele radiator. Die wordt warm, en de kamer ook.

Het warme water in de radiator koelt daarbij af. Via een buis onderaan stroomt het afgekoelde water weg, terug naar de cv-ketel. Die warmt het water opnieuw op en pompt het weer de radiator in. Steeds opnieuw.

Wordt het te warm of te koud in de kamer? Dan draai je aan de radiatorknop. Zo stroomt er meer, of juist minder warm water in. (Die knop werkt trouwens niet als de cv-ketel niet aan staat. Dan loopt er geen water door de radiator.)

Warm genoeg?

De thermostaat checkt steeds of de kamertemperatuur al klopt. Is de temperatuur die je had gekozen bijna bereikt? Dan geeft hij dat aan de cv-ketel door: stop maar! De ketel laat zijn vuurtje weer minder hard branden.

Na een paar minuten is het precies zo warm als je wilde. Nou ja, in de kamer waar de thermostaat hangt dan. In de andere kamers kan het een graadje warmer of kouder zijn. Maar dat weet de thermostaat niet.