Hoe werkt een magneet?

In het filmpje hieronder zie je hoe je een elektromagneet maakt. Maar hoe werkt magnetisme eigenlijk?

Plussen en minnen

Alles om je heen, van een banaan tot je koelkast, bestaat uit superkleine, elektrisch geladen deeltjes. Sommige daarvan hebben een positieve lading (plus), andere een negatieve (min). Die plus- en min-deeltjes trekken elkaar aan. En soms trekken ze zelfs plus- en min-deeltjes aan in andere voorwerpen.

Maar: die aantrekkingskracht op andere spullen werkt alleen als de plussen en minnen netjes op een rijtje zitten. In de meeste dingen, zoals in een banaan, zitten de deeltjes kriskras door elkaar. Daardoor is een banaan niet magnetisch.

In een magneet zitten de plus- en min-deeltjes wel keurig naast elkaar: plussen bij de plussen, minnen naast de minnen. Samen is hun lading sterk. Zó sterk, dat ze plus- en mindeeltjes in andere voorwerpen kunnen aantrekken.

Maar: die moeten hun deeltjes dan wel ook op een rijtje hebben. De nette deeltjes in een magneet worden namelijk niet aangetrokken door rommelige deeltjes, zoals die in een banaan.

De warrige plussen en minnen zijn niet sterk genoeg om deeltjes in andere voorwerpen aan te trekken. Ook niet die keurige magneetdeeltjes. Vandaar dat een koelkastmagneet niet aan een banaan blijft plakken.

IJzer trekt aan

Een magneet plakt wel aan veel metaalsoorten, zoals ijzer. In ijzer zijn de plus- en mindeeltjes ook eerst een zooitje. Tot je ze bij een magneet houdt. Dan springen de plussen en minnen in het ijzer netjes in de rij.

Daarna trekken de keurige plus- en min-deeltjes in de magneet die in het ijzer aan. Daarom blijft een koelkastmagneet wél aan je ijzeren koelkastdeur hangen.

Doe het zelf!

Je kunt de plus- en mindeeltjes in ijzer ook op een rijtje zetten met elektriciteit. Hoe je dat doet? Bekijk het filmpje!