Hoe beïnvloedt onze taal ons denken?

Welke invloed heeft de taal die je spreekt op hoe je denkt? Kun je alleen denken wat je kunt zeggen? Niet helemaal.

Niet beter, wel preciezer

We denken meestal in woorden: zinnetjes in je hoofd helpen je plannen, herinneren en redeneren. Ken je heel veel woorden? Dan kun je niet beter, maar wel precíézer denken.

Maar er is meer. Elke taal beschrijft de wereld op zijn eigen manier. Daardoor beïnvloedt taal wat we opmerken en hoe we dingen indelen.

Lichtblauw of donkerblauw

In het Russisch bestaan bijvoorbeeld aparte woorden voor lichtblauw en donkerblauw. Hierdoor zien Russen verschillen in blauwtinten sneller dan wij.

En in sommige Australische talen gebruiken mensen geen links en rechts, maar noord, oost, zuid en west. Ze zeggen bijvoorbeeld: ‘Dat glas staat ten zuiden van het bord.’ Doordat ze die woorden dagelijks gebruiken, weten ze altijd waar het noorden is. Zelfs binnenshuis of in het donker!

Voor sprekers van de taal Aymara, in Zuid-Amerika, ligt het verleden vóór hen en de toekomst achter hen. Wat nog niet heeft plaatsgevonden, kun je niet zien, terwijl je wel weet wat er vroeger is gebeurd, is de gedachte daarachter. Daardoor ordenen deze mensen gebeurtenissen en plannen ze hun toekomst op een andere manier dan wij. Simpelweg omdat hun taal de tijd ‘omgekeerd’ weergeeft.

Geen woorden voor

Sommige gevoelens of ervaringen zijn bovendien moeilijk onder woorden te brengen als er geen passend woord voor bestaat. Het Portugese woord saudade bijvoorbeeld beschrijft een weemoedige heimwee naar iets wat of iemand die er niet is. In het Nederlands hebben we daar geen kort woord voor.

Kortom: taal bepaalt de richting van ons denken, maar niet hoe goed we kunnen nadenken.